دانشنامه گردشگری نی‌ریز

نوشته‌ها

از اواسط پاییز پرندگان مهاجر به این دریاچه‌ها روی می‌آورند و سراسر زمستان را در اینجا می‌گذرانند. اوایل بهار اغلب آن‌ها منطقه را ترک می‌کنند ولی انواعی از آن‌ها برای زادآوری در منطقه می‌مانند و پس از بزرگ کردن جوجه‌ها آن‌ها نیز از منطقه می‌روند. در بعضی از سال‌ها که شرایط مناسب است گروهی تابستان‌ها نیز در دریاچه می‌مانند و به نظر می‌رسد که بومی‌شده باشند.

فلامینگو

کلنی‌های بزرگ فلامینگو زمستان‌ها در همه جای دریاچه دیده می‌شوند. سواحل کم‌عمق و خلیج‌هایی را که باد کمتر می‌گیرد ترجیح می‌دهند فلامینگوها درحالی‌که سرشان پایین و درون آب مشغول تغذیه هستند دیده می‌شوند، بااحساس خطر همه با گردن بلند و افراشته شروع به سروصدا می‌کنند و درحالی‌که آرام دور می‌شوند همچنان آواز بلند و خوش‌آیندی سر می‌دهند. درصورتی‌که خطر جدی باشد پرواز می‌کنند.

پرواز فلامینگوها ناگهانی و همه باهم نیست. فلامینگوها قبل از پرواز درحالی‌که همچنان بال می‌زنند مدتی روی آب می‌دوند و پس از سرعت گرفتن لازم پرواز می‌کنند. به همین دلیل فلامینگوها برای پرواز باید منتظر نوبت باشند، تا وقتی‌که پرنده قبل از آن‌ها در جهت مسیر پرواز بلند نشده، باید منتظر بمانند.

فلامینگوها گردن و پاهای بلندی دارند، برای تغذیه در سواحل کم‌عمق به سر می‌برند. در موقع احساس خطر و شب‌ها به مناطق عمیق‌تر می‌روند. رنگ بدنشان سفید و در ناحیه بال قرمز و سیاه است. رنگ قرمز بال در هنگام پرواز بیشتر دیده می‌شود. پرواز گروهی فلامینگوها تماشایی است، گویی شعله‌های بلند آتش از سطح دریاچه به آسمان سر کشیده است. هرسال زمستان فلامینگوهای بسیاری به این دریاچه‌ها می‌آیند. در بعضی از سال‌ها تعداد آن‌ها از ۲۰۰۰۰۰ هم متجاوز است. اغلب آن‌ها بهار دریاچه را ترک می‌کنند، تعدادی که اغلب نابالغ‌ها هستند تابستان‌ها هم در دریاچه‌ها باقی می‌مانند، تاکنون تخم‌گذاری و زادآوری آن‌ها در پناهگاه مشاهده نشده است.

مسیر مهاجرت فلامینگوهای این پناهگاه مشخص نیست، ولی با حلقه گذاری فلامینگوهایی که در دریاچه ارومیه زادآوری می‌نمایند تااندازه‌ای مسیر مهاجرت روشن‌شده است. آن‌ها در شوروی، هند و شمال آفریقا هم دیده‌شده‌اند. برای روشن شدن دقیق مسیر مهاجرت بایستی در این مورد اقدامات بیشتری صورت گیرد. فلامینگوها برای طی هزاران کیلومتر مسیر مهاجرت به‌صورت گروهی پشت سرهم و در یک خط پرواز می‌نمایند. فلامینگوها از قدرت پرواز بالایی برخوردار هستند.

پلیکان سفید

پلیکان‌ها گاهی اواخر زمستان در پناهگاه دیده می‌شوند. آمدن آن‌ها به این دریاچه‌ها به‌طور مرتب سالیانه صورت نمی‌گیرد. در سال‌هایی که باران خوبی می‌بارد و آب رود کر افزایش پیدا می‌کند، محل ورود آب کر به دریاچه محیط مناسبی برای زندگی پلیکان‌ها می‌شود. درصورتی‌که آب کر تابستان‌ها هم به دریاچه بریزد پلیکان‌ها در این پناهگاه می‌مانند و زادآوری می‌نمایند. البته این حالت کمتر اتفاق می‌افتد چون تابستان‌ها از آب کر برای کشاورزی استفاده می‌شود.

در پانزده سال گذشته دو بار پلیکان‌ها در این پناهگاه زادآوری نموده‌اند که بار اول ۷۰ پلیکان و بار دوم حدود دویست پلیکان در جزیره پلیکان‌ها تخم‌گذاری و جوجه آوری نمودند. آن‌ها برای تغذیه جوجه‌هایشان در محل ریزش آب کر به دریاچه به‌صورت گروهی ماهی صید می‌نمودند، صید گروهی پلیکان‌ها بسیار تماشایی است.

در سال‌های کم باران کشاورزان جوار رود کر از فصل بهار برای آبیاری مزارع خود با ایجاد سد خاکی در مسیر رودخانه مانع ورود آب به دریاچه می‌شوند و به کمک موتورهای آبکش همه آب را تا قطره آخر به مصرف کشاورزی می‌رسانند. احتمالاً"به همین دلیل پلیکان‌ها با کمبود غذا مواجه شده و اجباراً" منطقه را ترک می‌کنند.

پلیکان سفید با منقار دراز و کیسه گلویی آویخته‌ای که دارد کاملاً"مشخص است و با هیچ پرنده دیگری اشتباه نمی‌شود، جز پلیکان پا خاکستری، این دو هرچند به هم زیاد شبیه هستند ولی تفاوت‌هایی هم دارند که به‌راحتی می‌توان آن‌ها را از هم تمیز داد. مشخص‌ترین این تفاوت‌ها سیاه بودن لبه بال‌های پلیکان سفید در پرواز است. این مشخصه در پلیکان پا خاکستری دیده نمی‌شود.

درنا

در کنار رود کر، در مزارع آباده طشک و در ساحل جنوبی دریاچه بختگان گله‌های کوچک درنا به‌صورت پراکنده دیده می‌شوند. در دشت مجاور پاسگاه تل خاکی هم گاهی تا یک‌صد درنا در حال تغذیه در مزارع شمارش‌شده‌اند. آمدن درناها به پناهگاه هرسال زمستان به‌طور مرتب صورت می‌گیرد ولی تعدادشان زیاد نیست.

دیگر پرندگان مهاجر

صدها آنقوت و تنجه در پناهگاه زندگی می‌نمایند. آنقوت‌ها در کوه‌های مجاور دریاچه لانه گذاری و زادآوری می‌نمایند. انواع اردک‌ها به تعداد صدها هزار در بخش جنوبی دریاچه طشک و بخش غربی دریاچه بختگان در جوار نیزارها زمستان گذرانی می‌نمایند. شکارچیان محلی در این فصل شدیداً"فعالیت می‌نمایند. ولی تعداد پرنده‌ها آن‌قدر بالا و وسعت منطقه آن‌قدر زیاد است که شکار آن‌ها که اغلب با تفنگ‌های سر پر دست‌ساز صورت می‌گیرد تأثیری در وضعیت پرندگان ندارد.

چنگرها نیز تعدادشان زمستان‌ها افزایش پیدا می‌کند و گاهی به رقمی حدود یک‌صد و پنجاه‌هزار می‌رسد. صدها اگرت، کفچه نوک، بوتیمار به‌صورت پراکنده در پناهگاه مشاهده می‌شوند با آمدن پرندگان مهاجر صدها پرنده شکاری از انواع مختلف به منطقه می‌آیند و از این پرنده‌ها تغذیه می‌نمایند. انواع عقاب‌ها، سنقرها، سارگپه‌ها و شاهین‌ها زمستان‌ها در این نواحی دیده می‌شوند و تا اواخر بهار در پناهگاه می‌مانند. بازگیران حرفه‌ای جنوب به دنبال پرنده‌های شکاری و به‌منظور صید آن‌ها به مناطق اطراف پناهگاه آمده و در چندین نقطه اقدام می‌نمایند. هرچند از کار آن‌ها جلوگیری می‌شود ولی اغلب موفق به صید باارزشی می‌شوند.

تنوع پرندگان این پناهگاه هم ازنظر پرندگان مهاجر و هم ازنظر پرندگان خشک زی در حد بسیار بالایی است. (برای اطلاعات بیشتر به فهرست پرندگان مهاجر بختگان مراجعه شود.)

نام:
ايميل:
وب:
شماره امنيتي: