نوشتهها
قلعه های نیریز (قسمت سوم)بخشهای دیگر مقاله را در قسمت نخست و قسمت دوم قلعههای نیریز در دانشنامه نیریز ما بخوانید.
- قلعههای دهستان رستاق از بخش مرکزی شهرستان نیریز
۱- قلعه بهمن ۲- قلعهی حسینآباد قدیم ۳- قلعهی حاجیآباد ۴- قلعهی حسینآباد جدید ۵- قلعهی جعفرآباد ۶- قلعهی حیدرآباد ۷- قلعهی دهفاضل ۸- قلعهی رحیمآباد ۹- قلعهی سورمق ۱۰- قلعهی علیآباد (قلعهشور)
زمینهای پیرامون قلعهی علیآباد مدتی در مالکیت خانوادهی رضا حکمت فرزند حسامالدین مشارالدوله بوده است. رضا حکمت ملقب به فاخرالسلطنه و سردار فاخر چندین دوره نماینده و رئیس مجلس شورای ملی سابق بود و در سال ۱۳۵۶ خورشیدی دار فانی را وداع گفت. وی به دستور مخبرالسلطنه هدایت والی فارس در سال ۱۳۳۰ هـ .ق برابر با سال ۱۲۹۰ خورشیدی حاکم نیریز میشود. سردار فاخر فرزند مشارالدوله مینویسد: هدایت والی فارس پس از صدور حکومت نیریز، رسید مبلغ بیست و یک هزار تومان بابت مالیات یک سال نیریز را از من گرفت. من با دویست و هفتاد نفر سرباز و نایب محمد خان افسر توپخانه (بعداً خسرو داد) و آقایان احمدخان، محمودخان و رضاقلیخان فرزندان اسکندرخان معروف از ادارهی مالیه (دارایی و اقتصاد امروز) باتفاق آقای کاظمی عضو نهم مالیه بعنوان مباشر از شیراز حرکت و از طریق آباده طشک عازم نیریز شدیم. شب در منزل حاج محمدقلیخان قرایی از ایل قرایی که با من آشنایی قبلی داشت ماندیم و مهمان او شدیم و شب در چادرها بسر بردیم. فردا صبح در باران حرکت کردیم تا رسیدیم به قلعهی علیآباد در دو فرسخی نیریز. این قلعه جزء املاک خودمان بود. در این سفر به سیدحسین دهموردی (ابطحی) مأموریتی دادم. (دهمورد از املاک خودمان بود و یک ششم آن متعلق به سادات هندی به نام سادات دهموردی [ابطحی] بود.) به او گفتم میروی نزد برادر شیخ زکریا و کلانتر چهار معدن [مروارید، شکروییه و ...] میگویی مالیات چندین ساله را بدهید یا آماده جنگ باشید. سیدحسین نزد آنها رفت و پیغام مرا به آنها رسانید. برادر شیخ زکریا و چهارکدخدا به قطرویه که محل اردو و متعلق به فتحعلیخان نیریزی (متوفی ۱۳۱۲ هـ .ق) بود آمدند و اظهار اطاعت کردند و مبلغی حدود چند هزار تومان پرداخت نمودند و بقیهی بدهی را رسید دادند، تا بعداً پرداخت کنند.
۱۱- قلعهی غدیرگه ۱۲- قلعهی لایحنا ۱۳- قلعهی معینآباد
میرزا رضاقلیخان نیریزی ملقب به مشیرالدیوان فرزند میرزا اسماعیلخان فرزند محمدباقرخان متوفی ۱۲۶۲ هـ .ق فرزند محمدحسینخان حاکم نیریز متوفی ۱۲۴۰ هـ .ق میباشد. وی در سال ۱۳۲۷ هـ .ق (صد سال پیش) حاکم نیریز بوده است. زمانی که همراه برادرش و سیدحسام پدر سیدمنوچهر سجادی بر اسب سوار بودهاند و جهت بازدید از زراعتشان در زمینهای معینآباد به رستاق میرفتهاند مورد هجوم و تیراندازی محمدکاظم اصطهباناتی قرار میگیرند. آنها به سمت قلعهی معینآباد فرار میکنند. سیدحسام زودتر به قلعه میرسد و وارد قلعه میشود و دَرِ قلعه را میبندد. میرزاقلیخان هنگامی به قلعه میرسد که در بسته بوده؛ قبل از آنکه در قلعه را باز کنند محمدکاظم اصطهباناتی به او میرسد و او را میکشد. علت آن برای صاحب این قلم مشخص نشده، شاید برای بردن اسبش بوده باشد. میرزا رضاقلیخان پدر محمدمشیری معروف به حاجیآقا که مدتی رئیس ادارهی قند و شکر نیریز بود میباشد. ضمناً مادر میرزا اسماعیلخان دختر سیدعفیفا شیخالاسلام نیریز فرزند سیدنعیم بزرگ شیخالاسلام نیریز ملقب به ذوالریاستین است.
۱۴- قلعهی نصیرآباد
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی این قلعه به عنوان شهرک انتخاب شد و احداث شهرک در آنجا در نظر گرفته شد و خانهی بهداشت در آن تأسیس و پزشک هم در آنجا مشغول به کار شد ... .
۱۵- قلعهی نجفآباد
این قلعه در رستاق سمت باختر قلات واقع شده. قلات کنار مقبرهی متبرکهی امامزاده خواجه احمد میباشد. میگویند حاکم وقت نصف روستای نجفآباد را از صاحبش میخرد یا میگیرد. حاکم پس از مدتی صاحب روستا را احضار میکند و میگوید نصف دیگر ده را هم به من بده یا بفروش. مالک چون مایل به این کار نبوده و قدرت آن را هم نداشته که جلوی حاکم بایستد یا به او نه بگوید ... به حاکم میگوید چند روز به من مهلت و اجازه دهید تا من بروم سند روستا را بیاورم. وقتی به ده برمیگردد، دست و پایش را جمع میکند و مخارج راه را تهیه و بدون این که به کسی حرفی بزند یا خبری بدهد، شبانه از روستا حرکت میکند و میرود نجف اشرف؛ آنجا ده را وقف نجف اشرف میکند و وقفنامه را میفرستد برای حاکم وقت نیریز، که من این ده را وقف نجف اشرف کردهام و از آن زمان به بعد نام این روستا به نجفآباد معروف و مشهور میگردد.
- قلعههای فاتح و بهرام گور قطرویه
این دو قلعه در شهر قطرویه واقع هستند. قلعه فاتح مربوط به خاندان فاتح حاکم نی ریز می باشد و قلعه بهرام گور نیز به گفته بومیان منطقه مربوط به دوران بهرام گور پادشاه ساسانی است که دور از ذهن می باشد.
-قلعه سوخک قطرویه
این قلعه به دست سوخک لاری ساخته شده و در نزدیکی صادق آباد بخش قطرویه قرار دارد و هنوز هم آثار آن موجود است. زمان ساخت قلعه برای نگارنده نامشخص است.
کلمات کلیدی
اطلاعات:
- مرجع: هفته نامه عصر نی ریز / شماره های 224 ، 225 ، 226 و 227 / تاریخ های 6، 13، 20 و 27 آبان 1386
- نویسنده/گردآورنده: محمد علی پیشاهنگ
- نوع مدخل: نوشتار
- تاریخ ثبت:1392/10/25
عکسهای مرتبط :
نوشته های مرتبط :
ویدئوها مرتبط :
* هیچ موردی پیدا نشد...