دانشنامه گردشگری نی‌ریز

نوشته‌ها

منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی بهرام‌گور در شرق استان فارس و شمال‌شرقی شهرستان نی‌ریز واقع شده و همجوار با استان‌های کرمان و یزد می‌باشد. وسعت تقریبی آن حدود ۴۰ هزار و ۷۰۰ هکتار و ارتفاع آن در مرتفع‌ترین نقطه به ۲ هزار و ۷۸۷ متر می‌رسد. آب و هوای این منطقه از نوع استپ، نیمه‌بیابانی با آب و هوای گرم و خشک با بارندگی سالیانه حدود ۲۰۰ میلی‌متر می‌باشد. متأسفانه مردم، مسئولین و حتی نهادهای اطلاع‌رسانی، از پتانسیل‌ها و گونه‌های جانوری و گیاهی این منطقه اطلاعات کمی در دست دارند و بحث فقط در مورد ۳۰۰ رأس گورخر این منطقه است. در صورتی‌که نه تنها این تعداد مربوط به آمار سال‌های قبل است و هم‌اکنون با همت و تلاش محیط‌بانان در سال‌های اخیر تعداد این گورخرها به ۴۳۳ رأس افزایش یافته، بلکه در این زیستگاه حفاظت شده، دیگر گونه‌هایی همچون هوبره و جبیر، کاراکال، زاغ بور و همچنین حیواناتی دیگر نظیر شاهین، کل، میش، بز کوهی و ده‌ها گونه‌ی گیاهی از جمله گیاهان دارویی کم‌نظیر وجود دارد که در خطر افتادن هر یک از این گونه‌ها عواقب جبران‌ناپذیری در بر دارد. در این نوشتار اختصاراً به معرفی چند گونه‌ی نادر از این حیوانات پرداخته می‌شود. 

جبیر

 از انواع آهوی بومی شبه‌قاره‌ی هند و ایران است. شباهت زیادی به آهو یا غزال گواتردار ایرانی دارد، با این تفاوت که هیکلی لاغرتر و ظریف‌تر دارد. هر دو جنس نر و ماده شاخ دارند. این حیوان، حیوان پرطاقتی است و شرایط گرم و بیابانی را به خوبی تحمل می‌کند. محل زندگی جبیر در ایران، در سیستان و بلوچستان، پارک ملی کویر، کویر مرکزی و پارک ملی بهرام‌گور می‌باشد.

هوبره

از پرندگان باشکوه کویر است. طول بدنش از نوک تا دم به حدود ۶۵ سانتی‌متر می‌رسد. هر دو جنس نر و ماده شبیه هم هستند. ولی نوع نر دارای دمی نسبتاً بلند و بال‌هایی باریک در هنگام پرواز است. هوبره عموماً در دشت‌های نیمه‌بیابانی و خشک زندگی می‌کند و زیستگاه آن در ایران، در دشت‌های اطراف شهرستان بستک به‌ویژه دشت (صحرای خلوص) و در منطقه‌ی بهرام‌گور نی‌ریز است. 

 گورخر ایرانی

 گورخر آسیایی از گونه‌ی اسب سانان و بومی بیابان‌های سوریه، ایران، هند و تبت است. شش زیرگونه‌ی آن کاملاً از بین رفته و دو زیرگونه‌ی آن که فعلاً وجود دارد و از نوع گورخر ایرانی است که در صورت بی‌توجهی نابود خواهد شد. گورخر ایرانی حدوداً ۲۹۰ کیلو وزن دارد و طول بدن و سر آن حدود ۱،۲  متر است. در تابستان رنگش قهوه‌ای مایل به سرخ و در زمستان قهوه‌ای مایل به زرد است و بر پشتش نواری سیاه‌رنگ قرار دارد که تنها تعداد ذکرشده‌ای از آن در منطقه‌ی بهرام گور نی‌ریز ساکن‌اند.

کاراکال

سیاه‌گوش یا منگوله‌گوش، گربه‌سانی کوچک است که در خاورمیانه و آفریقا زندگی می‌کند و از سریع‌ترین نوع گربه‌های کوچک است. وزن بدن این جانور، بین ۱۶ تا ۲۲ کیلوگرم و رنگ پوستی خاکستری، خاکی و گاه سیاه متغیر دارد. کاراکال به تک‌زی و قلمروطلبی شهرت دارد. عمدتاً شبگرد است و شب هنگام شکار می‌کند. زیستگاه این حیوان در نواحی نیمه‌بیابانی آفریقا، هندوستان، شبه‌جزیره عربستان و در منطقه‌ی بهرام‌گور ایران است.

زاغ بور

 یا زاغ کویری، پرنده‌ای از خانواده‌ی کلاغیان است که تفاوت زیادی با خویشاوندان خود دارد، از جمله زمین‌زی بودن. تا جایی‌که حتی در هنگام خطر، دویدن را به پرواز ترجیح می‌دهد. صدایی خوش و رنگی مایل به قهوه‌ای دارد. طول بدنش ۲۴ سانتی‌متر و دم و منقار سیاه دارد. رنگ پر و بال‌هایش نخودیِ رو به قهوه‌ای می‌باشد و در سینه‌اش نیز لکه‌ی سیاهی دیده می‌شود. این پرنده در مناطق بیابانی و استپ زندگی می‌کند و بسیار قلمروطلب است. سکونت‌گاه آنان در جنوب‌شرق ایران و در استان‌های یزد، سمنان، خراسان و بیشترین تراکم آن در منطقه‌ی بهرام‌گور نی‌ریز است. 

به گفته‌ی کارشناسان، اگر منطقه‌ی بهرام گور از بین برود، خطر ورود کویر به شهرستان نی‌ریز را به دنبال دارد و عواقب فراوانی گریبان گیر مردم خواهد شد. آیا نابودی این منطقه، همانند نابودی دریاچه‌ی بختگان، در آینده ما را شاهد خاطراتی تلخ و خساراتی جبران‌ناپذیر نمی‌کند؟

منابع: 

- خبرنگاری مهر 

- سایت دیده‌بان محیط‌زیست

- سایت انجمن دوستداران محیط‌زیست و حیاط وحش ایران

- سایت خبر جنوب

- دانشنامه آزاد - ویکی‌پدیا

نام:
ايميل:
وب:
شماره امنيتي: