شرح احوال و زندگانی عبدالحمید نیریزی: : دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نوشته‌ها

عبدالحمید بن معین ‏الدین بن محمدهاشم نیریزى، حکیم و عارف نیریزى که در سده دهم و یازدهم هجرى قمرى مى‏ زیسته است.
برخى وى را شاگرد میرداماد ـ میرمحمدباقر ابن شمس ‏الدین محمد (متوفى ۱۰۴۱ ه . ق.) ـ حکیم و عارف نامدار شیعى دانسته ‏اند . به هر حال، او در سده یازدهم هجرى زیست و درهمان سده نیز وفات یافت. تنها اثرى که از او بر جاى مانده، کتابى عرفانى با عنوان البوارق النوریه فى اسرار الحقیقه الطاهریه است. این رساله در شرح اصول و نظریات عرفانى و مابعدالطبیعه است. مؤلف علاوه بر آن، به مقایسه و تطبیق آراء عارفانِ نامدارى چون غزالى، محیى ‏الدین ابن عربى، صدرالدین قونوى، جُندى، عبدالکریم جیلى و جلال ‏الدین مولوى پرداخته و اثر خود را با آیات قرآن و احادیث زینت داده است . مؤلف در این کتاب بارها به نظریات میرداماد استنادکرده و او را از متأخران خوانده و شاید همین امر سبب شده است که برخى او را شاگرد میرداماد بدانند. این اثر شامل هشت بارقه و هر بارقه دربردارنده چند لامعه است.
آغاز: «الحمدللّه الّذى تجلى عن هویه غیب ذاته الى الاحدیه المطلقه ... فسبحان ربّک ربّ العزّه عما یصفون و سلام على المرسلین خصوصا على سیدنا و نبینا ... محمدمصطفى صلّى اللّه [علیه] و آله و اصحابه اجمعین ... و سمیته بالبوارق النوریه فى اسرار الحقائق الظهوریه و هى مشتمله على ثمانیه بوارق و على عده لوامع ...».
البارقه الاولى فى بیان الوجود و تنزلاته و تحقیق عالم اللاهوت.
البارقه الثانیه فى الاسماء و الصفات.
البارقه الثالثه فى بیان عالم الملکوت و المثال و بیان النفس الناطقه و الروح المنفوخ.
البارقه الرابعه فى بیان الطبیعه الکلیه و الهیولى و الصوره و الزمان و الحرکه و السکون.
البارقه الخامسه فى بیان عالم الشهاده المسمى بعالم الناسوت و عالم الملک.
البارقه السادسه فى المعاد و حشرالاجساد و بیان جزاء الاعمال ثوابا و جزاء و بیان الجنّه و النّار.
البارقه السابعه فى اشتغال الفقراء و اعمالهم.
البارقه الثامنه فیما یظهر للسالک حال المراقبه.
از این اثر، نسخه ‏اى به شماره ۹۴۵ در کتابخانه بانکى ‏پور موجود است .