دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نوشته‌ها

      حکیم محمدکاظم از پزشکان و دانشمندان نیریز در سده سیزدهم هجرى قمرى است.
     با توجه به نسبت «شیرازى» که برخى به او داده ‏اند و اطلاعاتى که استاد اقبال آشتیانى درباره او به دست داده  و نیز گفته‏ هاى فرصت‏ الدوله درباره نوه ‏اش محمدعلى ، دانسته مى‏شود که این خاندان در شیراز اقامت داشته ‏اند.
     استاد عباس اقبال در معرفى نسخه‏اى خطى از قانون ابن‏ سینا او را «محمدکاظم الحسینى المتطبب الشیرازى» خوانده و اطلاعات مفیدى از وى و فرزند و نوه ‏اش به دست داده است. این نسخه خطى نفیس از طرف سلطان محمد فاتح (حک ۸۵۵ - ۸۸۶ ه . ق.) در تاریخ ۸۵۷ ه . ق. به خضربن فقیه‏الیاس (متوفى ۸۸۷ ه . ق.) اهدا شد و قرنها بعد، در سال ۱۲۴۰ ه . ق. به تملک حکیم محمدکاظم درآمد و سپس ـ احتمالاً در ۱۲۷۲ ه . ق. ـ به ارث به فرزندش عبدالرحیم و بعد از آن ـ در سال ۱۲۸۲ ه . ق. ـ به نوه ‏اش على ‏محمد (متوفى ۱۲۸۸ ه . ق.) رسید .
    با توجه به مطالب یاد شده، محمدکاظم مى‏بایست در فاصله سالهاى ۱۲۷۲ تا ۱۲۸۲ ه . ق. وفات یافته باشد.
     او صاحب فرزندى به نام عبدالرحیم و نوه‏اى به نام على‏محمد (متوفى ۱۲۸۸ ه . ق.) بود. على‏محمد نیز در شمار پزشکان حاذق و توانا بود. فرصت الدوله درباره وى گفته است: «میرزا على‏محمد طبیبى معتمد سیدى است جلیل و در طبابت بى‏بدیل ».
    از حکیم محمدکاظم اثرى در پزشکى برجاى مانده است. مؤلّف این اثر را که بدون عنوان است، در سال ۱۲۴۷ ه . ق.، به شخصى به نام تهورخان اهدا کرده است. این اثر شامل یک مقدمه، بیست و هفت فصل و یک خاتمه است.
     آغاز: الحمدلله رب‏العالمین و الصلوه و السلام على سیدالمرسلین و آله اجمعین. اما این مختصرى است مجرب در علم طب که اقل عبادالله محمدکاظم نیریزى طبیب از کتب حکماء متقدمین آزموده و استخراج نموده به رشته تحریر کشیده است.
     این کتاب از نبض شروع شده و به حُمى خمس و سدس و سبع خاتمه یافته است .
    آقاى محمدتقى میر، در کتاب پزشکان نامى پارس، چند عبارتى از آن را نقل کرده است. از این اثر نسخه‏اى ناقص به شماره ۲۳۹۱، در کتابخانه ملى پاریس موجود است. رساله‏ اى نیز با عنوانِ بازنامه که مؤلّف آن ناشناخته است، بعد از آن آمده است .
 

نام:
ايميل:
وب:
شماره امنيتي: