دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نوشته‌ها

فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی، نسخ‌نویسِ گمنامِ نیریز که در سده ۱۱ ه. ق.می‌زیسته است.
نزدیک بودن دورانِ زندگی وی با میرزا احمد معروف، سبب شده که برخی آن دو را یکی بدانند؛ درحالی‌که لقب پدرش با لقبِ پدر میرزا احمد متفاوت و خود او نیز ملقب به فخرالدین است.
استاد سمسار آن دو را یکی دانسته و در شرح احوال میرزا احمد گفته که او پس از راه یافتن به دربارِ شاه سلطان حسین صفوی (حک ۱۱۰۵ - ۱۱۳۵ ه. ق.)، از نوشتن لقب سلطان - ظاهراً به سبب هم نامی با شاه - برای پدرش و لقب فخرالدین برای خودش خودداری کرده است. امّا باید یادآور شویم که میرزا احمد در حدود ۱۱۰۵ تا ۱۱۰۷ ه. ق. به دربارِ شاه سلطان حسین راه یافت، درحالی‌که قبل از این تاریخ نیز آثاری از او در دست است و در هیچ‌یک از آن‌ها اشاره‌ای به لقبِ سلطان برای پدرش و لقب فخرالدین برای خودش نکرده است. علاوه بر آن، استدلالِ استاد سمسار درباره لقب پدرش - تا حدی - قابل توجیه است، امّا درباره لقب خودش، فخرالدین، توجیه‌پذیر نیست.
 تنها اثری که از او برجا مانده صحیفه سجادیه‌ای است که به شماره دفتر ۱۱۰۹ در کتابخانه کاخ - موزه گلستان نگهداری می‌شود.
صحیفه سجادیه: بغلی (۵/۵ × ۹ سانتی‌متر)، ۲۱۶ صفحه و هر صفحه ۱۶ سطر، به قلم نسخ غبار خوش، به تاریخ ناقص ۱۸۷ ه. ق؛ که ۱۰۸۷ ه. ق. حدس زده‌اند.
صفحه اوّل و دوم، مجدول کمند کشی زرین زوج تحریر مشکی و لاجوردی است با یک حاشیه ریسه برگ، بین سطور این دو صفحه و صفحات سوم و چهارم طلا اندازی، در پیشانی صفحه اوّل یک سرلوح مذهب سرکنگره و مابقی صفحات، مجدول کمند کشی زوج تحریر مشکی و زرین؛ حواشی متن و تمامی صفحات، ساده و بدون تزیین است. اسامی ادعیه و موارد استفاده آن‌ها در میان جداول ساده بند زرین به خط نسخ و به آب زر نوشته‌شده و در حاشیه برخی از صفحات، مطالبی که از متن ساقط‌شده، نوشته‌اند.
 جلد، مقوای روغنی بوم طلایی مزین به اسلیمی‌های زرین زوج تحریر مشکی و گل­های پنج پر و زنبق الوان با یک حاشیه بوم یاقوتی نقطه نشان و یک حاشیه زمینه سبز و حاشیه دیگر زمینه طلایی. اندرون جلد، بوم گلی رنگ مزین به گله‌ای پرطاووسی زرین حاشیه، مجدول کمند کشی زرین که در متنِ فاصل جدول و کمند در هر پاره جلد به قلم نسخ خوش و به آب زر نوشته‌اند: «حسب‌الفرمایش ... جناب مجدت و نجدت انتساب ... مقرب درگاه سلطانی میرزا محمدحسن مستوفی‌الممالک سمت اتمام پذیرفته یافت. عمل ابوالقاسم الموسوی الحسینی ۱۲۵۲».
پایان: «فاز بسعاده اتمام‌ها عبدالضعیف المحتاج الی رحمه ربه الکریم ابن سلطان محمد فخرالدین احمد النیریزی عفی عنهما فی سنه ۱۰۸۷ هجری قمری».

نام:
ايميل:
وب:
شماره امنيتي: