فهرست دانشنامه مشاهیر

نوشته‌ها

توحید و مناجات حضرت باری تعالی(اثر شهاب نیریزی)

      به نام آنکه پیدا و نهان است                  فراز لا مکان او را مکان است
تعالى شأنش از توصیف و تمجید              مبرا ذاتش از ترکیب و تقیید
نه کس واقف ز اسرار درونش           نه کس آگه ز اوصاف درونش
جهان مستغرق بحر صفاتش             خرد حیران بود از کنه ذاتش  
در این ره گر کمیت عقل پوید             به غیر از عرصه امکان نجوید
نگردد جز به جولانگاه ناسوت           نبیند گردى از میدان لاهوت  
اگر عنقاى وهم آید به پرواز              نه زانجامش خبر یابد نه ز آغاز
از این آتش نبیند غیر دودى              نداند از فروزش جز فرودى  
عقاب تیز بال عشق باید               که بر اوج جمالش پر گشاید  
کجا سر پنجه عشق توانا              که بگشاید ز دل عقد تمنا  
گشاید قفل از گنجینه غیب             بخواند سر به سر آیات لا ریب  
منزه گردد از آلایش خاک               بسوزد خانه خاکى به خاشاک  
ز تثلیث  و ز تربیع  و ز تسدیس           بر آید سوى گردون همچو برجیس
جهان هفت وادى را کند طى                  به هر وادى سمندى  را کند پى
نشیند بر فراز اسب دولت                       رخ آرد سوى جولانگاه وحدت
براند تا کنار آب حیوان                         بشوید چهره را از گرد امکان
ز بحر نفى لا بیرون کند سر                          نبیند غیر اللّه شبه  دیگر
مبرّا گردد از اطلاق و تقیید                       معرّا گردد از ترکیب و تجرید
پس آنگه با رخى مانند چون ماه                     در آید تا به خلوت خانه شاه
نماز آرد به طاق ابروانش                            سجود آرد به خاک آستانش
گهى اشک روان از دیده ریزد                          گهى از پاى افتد گاه خیزد
ز واجب کى توان ممکن زند دم                       که این معنا معمّایى است مبهم
حدوث آگه ز معنى قدم نیست                       در این وادى کنون جاى قدم نیست
نبینم عقل را جاى تفکر                                 که باشد وهم را بیم از تصور
خس آگه کى شود از قعر دریا                          گیاهى کى رسد بر شاخ طوبى
دوصد کشتى در این دریا روانه                           ولى زین بحر ناپیدا کرانه
نهى گر پا در این راه خطرناک                      ز شیران گردد آخر سینه‏ات چاک
چو آمد ناقه‏ات را پاى در گل                       همان بهتر که که برگردى به منزل
عنان برکش، نه هنگام درنگ است                       خرد را اندرین ره پاى لنگ است
در این وادى نشان پاى کس نیست                      مرا هم طىّ این وادى هوس نیست
عنان از کف رباید عاشقان را                                ز تن بیرون نماید نور جان را
یکى پرتو از آن خورشید رخشان                          نماید کوه را با خاک یکسان
  برانگیزد در آب سرد آتش                            زمین را چون فلک سازد مشوش
    ثریا بر ثرى ریزد ز افلاک                             ز دریا ماهیان افتند بر خاک
شود فانى همه اوضاع هستى                               نماید هر فرازى رو به پستى
چو بگشایى به معنى دیده حق                           در این مصدر نبینى غیر مشتق
تعالى واحد یکتاى بى چون                              کز او برپا بود گردنده گردون
جهانى زنده کرد از یک اشاره                             نیامد نعمت بارى شماره
چو او پیوند حرف کاف و نون کرد                     ز ظلمت آب حیوان را برون کرد
عدم را خلعت ایجاد بخشید                             فروزان کرد در شب چهر خورشید
به صورت داد، ترکیب هیولا                             به جسم سرد، جان را داد مأوى
چو خورشید جمالش گشت پیدا                             همه ذرات عالم شد هویدا
درخشان چهره‏اش چون گشت ظاهر                  عیان شد عکس رویش در مظاهر
   سپهر نیلگون را بى‏ستون کرد                               ز عشقش بى ‏قرار و بى‏ سکون کرد
کواکب را ز نور خود بر افروخت                      به چشم هر یکى صد غمزه آموخت
به زیر زلف شب بهر نظاره                                  ز پروین کرد پنهان گوشواره
چراغ ماه را بنمود روشن                                  ز انجم کرد گردون را مزین
پى تصویر گل رویانِ سِرمست                            عطارد را قلم بنهاد در دست
چو مژگان پرى‏رویان ساده                                  به کف مریخ را خنجر نهاده
چو در بزم محبت رخ بر افروخت                      وجود عالمى را سر به سر سوخت
خداوندا منِ سرگشته زار                                    خطاى کرده را گفتم سِتِغْفار
سرشتم چون ز خاک قدرت تو است                        امید من به آب رحمت تو است
مرا از عشق، شورى بر سر افکن                     ز شورم بر تن و جان اخگر افکن
غمى ده تا از او دلشاد گردم                                خرابم کن کزو آباد گردم
ز عشقم صخره دل پاره مى‏کن                             مرا از ملک تن آواره مى‏کن
گر این مسطوره را سازى تو ویران                       در آن ویرانه یابم گنج پنهان
نمى‏دانم چه باشد سرنوشت                               مهمى دانم ز خاک آمد سرشتم
ولى گویند با فضلت نسازد                                که مشتى خاک در آتش گدازد
مرا بر دوش اگر بارى گران است                          عنایت‏هاى ذاتت بى‏کران است
مصفّا کن مرا ز آلایش خاک                                به سر خیل رسل سلطان افلاک
 
 

 



کلمات کلیدی


نام:
ايميل:
وب:
شماره امنيتي:


اطلاعات:

  • مرجع: کتاب تاریخ و فرهنگ نیریز
  • نویسنده/گردآورنده: محمد جواد شمس نیریزی
  • نوع مدخل: نوشتار
  • تاریخ ثبت:1392/3/6

عکسهای مرتبط :

نوشته های مرتبط :

ویدئوها مرتبط :

* هیچ موردی پیدا نشد...