دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نوشته‌ها

 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. شماره های پانوشت ۱-۳۱ مربوط به متن مقاله بوده و در همان جا آمده اند.

 عمان نی‌ریزی شاعر ماده تاریخ زیر را در وفات پاک‌دخت فتحعلی‌خان، نزهت الملوک نیریزی سروده است: 

هُو

تاریخ وفات علیا مخدّره‌خانم نزهت‌الملوک طَیّبَ‌ا... مضجَعها

چون خانم نزهت‌الملوک آنک(۳۲)

بُد بانوی بانوان دنیا

با پاکی طینت و عقیدت

شد راهسپار ملک عُقبی

اوّل به طواف خانه حق

احرام ببست و شد به بطحا

از بعد اداء امر واجب

شد زائر عارج او ادنی(۳۳)

هم باقر و مجتبی و صادق

هم عابد و هم بتول عذرا (۳۴)

بنمود زیارت و دوباره

شد ساجد آستان موسی (۳۵)

آن‌جا دو سه مه نمود اقامت

چون بود عقیده‌مند اخری،

از روضه‌ی شاه هفتمین زد

در هشت بهشتِ جاودان پا

هم روح مطهرش به جاوید

در جنّت عدن یافت مأوا

هم دفن به حائر (۳۶) حسین شد

با همّت عالی مُعلّی

ثبت است به دفتر شهیدان

هر کس که غریب مُرد و تنها (۳۷)

آن گوهر ناب اگر شد از دست

یکتا گهری ا ز اوست برجا (۳۸)

هرگز صدف شرف نیارد

چون او به زمانه درّ یکتا

عُمان بنمود عارفانه

تاریخ وی از مَلَک تمنّا

سرداد مَلَک دوبار و بسرود.

«مریم شده همنشین بزهرا» (۳۹)

این چامه به تسلیت بگفتیم

چونانکه بُوَد وظیفه ما

بادا سر فاتحی سلامت

تا مهر و مهند نور بخشا (۴۰)

۴۰+ با۴۰+۱۲۶۹ = با ۱۳۴۹

پی‌نوشت‌ها:

۱-۳۱ - مربوط به متن مقاله.

۳۲- بخوانید: نُزهَتُل مُلُوکانک؛ قطعه در وزنِ: مفعول مفاعلن فعولن» ریخته شده است.  یعنی: نزهت‌الملوک آن‌کسیکه، ...

۳۳- عارج أوادنی: پیامبر اسلام در قرآن (آیه ۹ سوره نجم) آمده است: فکان قاب قوسین أوادنی.

۳۴- اشاره‌‌ای است به خاکجای پیشوایان شیعی: امام محمدباقر^(ع)، امام حسن مجتبی^(ع) و امام جعفر صادق^(ع) و امام سجاد^(ع)، فاطمه زهرا^(س) در قبرستان بقیع در مدینه.

۳۵- موسی: موسی‌بن جعفر^(ع)، هفتمین پیشوای شیعیان

۳۶- حائر: کربلا یا موضعی به کربلا در ساحل نهر حسینی، شعبه‌ی فرات که روضه‌ی حسین‌بن‌علی، علیهماالسلام، بدان‌جاست (لغت‌نامه)

۳۷- اشاره‌ است به حدیث: مَن ماتَ غریباً ماتَ شهیداً (شرح فارسی شهاب الاخبار، ۱۴۶) 

۳۸- اشاره دارد به یگانه دختِ مرحوم نزهت‌الملوک، معصومه‌ی فاتح همسر مرحوم معاون‌الدیوان و مام سرکارخانم فاطمه فاتح.

۳۹- ارزش عددی حرف اول یا سرِ واژه‌ی «ملک»،  «م»درشمارابجدی ۴۰ است که دوبارآن ۸۰ می‌شود. ارزش عددی حروف واژه‌های مصرع دوم ۱۲۶۹ است که با افزودن ۸۰ بدان، ۱۳۴۹ به دست می‌آید واین، سالِ درگذشت نزهت‌الملوک با مبدأ هجری مهشیدی (قمری) است. ۱۳۱۰ برابر هجری خورشیدی آن است. 

۴۰- با سپاس دیگر از سرکار خانم آذردخت احمدی‌پور که این قطعه را در اختیار نگارنده گذاشت. نگارنده دیوان عمان را در دست تصحیح دارد و از کسانی که شعری از این شاعر در دست و یا در حافظه دارند، به ویژه هجویات عمان ‌استدعا می‌کند که آن را به رسم امانت به بنده بسپارد تا به نام دارنده‌ی آن در دیوان درج گردد.

نام:
ايميل:
وب:
شماره امنيتي: